Czy wiesz, że deklaracja zgodności to nie tylko formalność, ale również gwarancja bezpieczeństwa dla użytkownika i producenta? Proces jej opracowania jest kluczowy dla zgodności maszyn i urządzeń z obowiązującymi przepisami prawnymi.
Co to jest deklaracja zgodności?
Deklaracja zgodności to dokument potwierdzający, że wyrób spełnia wymagania określone w odpowiednich dyrektywach i rozporządzeniach Unii Europejskiej. Dla maszyn najważniejsza jest Dyrektywa Maszynowa 2006/42/WE lub Rozporządzenie w sprawie maszyn 2023/1230, które określają zasady wprowadzania produktu na rynek UE. W praktyce oznacza to, że maszyna została zaprojektowana i wykonana zgodnie z obowiązującymi normami i standardami bezpieczeństwa.
Jakie elementy powinna zawierać deklaracja zgodności?
Prawidłowo sporządzona deklaracja zgodności powinna obejmować następujące informacje:
-
Dane producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela.
-
Opis wyrobu, w tym jego typ, model i numer seryjny.
-
Wykaz zastosowanych norm zharmonizowanych oraz innych przepisów, na które powołuje się producent.
-
Oświadczenie o spełnieniu zasadniczych wymagań bezpieczeństwa.
-
Datę wydania dokumentu oraz podpis osoby upoważnionej.
-
Ewentualne odwołania do badań przeprowadzonych przez jednostki notyfikowane.
Bez tych elementów dokument może zostać uznany za niekompletny, co stwarza ryzyko na etapie audytów lub inspekcji.
Dlaczego deklaracja zgodności jest ważna?
Deklaracja zgodności odgrywa kluczową rolę w procesie oceny zgodności. Umożliwia producentowi legalne wprowadzenie produktu na rynek, a użytkownikowi daje pewność, że wyrób spełnia wymagania bezpieczeństwa. Brak tego dokumentu lub jego nieprawidłowa forma może skutkować poważnymi konsekwencjami prawnymi, w tym zakazem sprzedaży produktu czy wysokimi karami finansowymi.
Proces opracowania deklaracji zgodności
Opracowanie deklaracji zgodności wymaga przejścia przez kilka kluczowych etapów:
-
Identyfikacja odpowiednich przepisów – producent musi określić, które dyrektywy i rozporządzenia odnoszą się do jego wyrobu. Przykładowo, dla maszyn kluczowe są przepisy Dyrektywy Maszynowej i normy z nią zharmonizowane.
-
Przeprowadzenie analizy ryzyka – zgodnie z normą ISO 12100 konieczne jest zidentyfikowanie i minimalizacja ryzyk związanych z użytkowaniem maszyny.
-
Testowanie produktu – weryfikacja zgodności z odpowiednimi normami zharmonizowanymi, np. poprzez badania funkcjonalne lub testy laboratoryjne.
-
Przygotowanie dokumentacji technicznej – kompletna dokumentacja to fundament prawidłowo sporządzonej deklaracji zgodności. Powinna ona zawierać m.in. rysunki techniczne, wyniki testów i analizy ryzyka.
Najczęstsze błędy w deklaracjach zgodności
W praktyce wiele deklaracji zgodności zawiera błędy, takie jak:
-
Brak powołania się na właściwe przepisy.
-
Nieprawidłowe lub niekompletne dane producenta.
-
Niewłaściwe normy zharmonizowane lub ich błędne wskazanie.
-
Brak odniesienia do jednostek notyfikowanych, jeśli były zaangażowane w proces oceny zgodności.
Unikanie tych błędów jest kluczowe, aby dokument miał moc prawną. Należy również pamiętać, że każda deklaracja musi być regularnie aktualizowana w przypadku zmian w przepisach lub specyfikacji produktu.
Jakie normy zharmonizowane są najczęściej stosowane?
W kontekście deklaracji zgodności dla maszyn najczęściej stosowane normy to:
-
PN-EN ISO 12100:2012 – Bezpieczeństwo maszyn. Ogólne zasady projektowania i oceny ryzyka.
-
PN-EN 60204-1 – Bezpieczeństwo maszyn. Wyposażenie elektryczne maszyn.
-
PN-EN ISO 13849-1 – Bezpieczeństwo maszyn. Części układów sterowania związane z bezpieczeństwem.
-
PN-EN ISO 14119 – Urządzenia blokujące związane z osłonami.
Deklaracja zgodności a dyrektywa maszynowa
Dyrektywa maszynowa lub jej nowe rozporządzenie nakłada na producentów obowiązek sporządzenia deklaracji zgodności. Jest to dokument, który w praktyce staje się certyfikatem bezpieczeństwa dla użytkownika końcowego. Producent musi również pamiętać o dostarczeniu instrukcji obsługi oraz oznaczeniu CE, które potwierdza zgodność z wymaganiami.
Dodatkowe wskazówki dla producentów
-
Konsultacje z ekspertami – w przypadku wątpliwości warto skonsultować proces przygotowania deklaracji zgodności z inżynierami bezpieczeństwa lub jednostkami notyfikowanymi.
-
Szkolenia dla zespołu – pracownicy odpowiedzialni za zgodność produktów powinni być regularnie szkoleni z zakresu aktualnych przepisów i norm.
-
Dokumentacja cyfrowa – utrzymywanie dokumentacji w formie elektronicznej ułatwia jej aktualizację i zarządzanie.
Deklaracja zgodności jest nieodzownym elementem wprowadzenia produktu na rynek unijny. Dbałość o jej poprawne przygotowanie zapewnia zgodność z przepisami i minimalizuje ryzyko prawne. Właściwe podejście do jej opracowania to klucz do bezpiecznej eksploatacji maszyn i urządzeń. Producent, który dba o zgodność z przepisami, buduje również swoją wiarygodność i zaufanie klientów, co ma bezpośredni wpływ na sukces rynkowy jego produktów.
więcej możesz się dowiedzieć na naszym szkoleniu z Dyrektywy Maszynowej.
Artykuł sponsorowany
