Rozpocznę od historii dobrze ilustrującej i być może prawdziwej. Rosyjski naukowiec swoim laboratorium badał pająki.

Wyrywał im nogę i mówił do nich „Pająk idi” i pająk szedł. Kiedy pająkowi została ostatnia noga, po słowach „Pająk idi” ledwo co, ale podciągał się i pełzną. Oderwawszy ostatnią nogę, pająk się nie poruszył. Naukowiec zapisał w dzienniku laboratoryjnym cyt. „po wyrwaniu ostatniej nogi pająk ogłuchł”.

Może myślisz może, że nie jest to prawdopodobna sytuacja?
Przetoczę tutaj przykład naukowy. Do tej pory uważano, iż stężenie substancji i jego oddziaływania na organizm jest liniowo proporcjonalne. W średniowieczu była rośliną, którą podawali skazanym. Jeśli skazany szybko zjadł, to wywoływała wymioty i tym samym skazany przeżywał. Jeśli pomału wówczas trucizna zaczynała działać. Założenie testu prawdomówności bazowała na: jeśli mówisz prawdę, to jesteś pewny i szybko jesz, jeśli masz wątpliwości — to jesz pomału. Dzisiejsza prawo określa dawki substancji dopuszczonych jako dodatki do żywności (E....). Substancje te są w stężeniu poniżej dawek toksycznych (śmiertelnych) na organizm. Nie zwraca się uwagi, jak one oddziałują na organizm w dawkach mniejszych przez długi okres. Już teraz, niektóre preparaty się wycofuje, które były przez pomyłkę uznane za bezpieczne. Są to błędy założenia i metodologii badań.

Obok niewłaściwego badania są niewłaściwe skojarzenia. Jeżeli mam korelacje sprawności fizycznej z wiekiem. Czym starszy człowiek tym jego sprawność maleje. To czy zwiększenie sprawności cofnie jego wiek? Takim przykładem wątpliwych powiązań jest wykazywanie, że piractwo wpływa negatywnie na sprzedaż. Jak pokazał raport Unii Europejskiej, branża gier komputerowych piractwo wpływa pozytywnie na gry. A co za tym idzie poszukiwanie nowych modeli biznesowych w grach. Raport przez trzy lata od zlecenia nie był upubliczniany. Przykładem może być gra Fortnite, dla której producenci z rezygnował ze sprzedaży gry w klasyczny sposób na rzecz mikropłatności. Innym przykładem są badania naukowe dotycząca syntezy dwutlenku tytanu i wpływu zanieczyszczeń na kształt ziaren proszku. Naukowcy dowiedli, iż zanieczyszczenia w skali mikrośladowych w pływają na bezpośredni kształt. Do badań zawsze brali czyste, nowe kolby w prowadzając do kontrolowane zanieczyszczenia. Wykazali również iż umyta kolba, nieporysowana, przemyta wielokrotnie zawiera ilości substancji, które decydują czy otrzymane ziarna proszku będą w kształcie pałeczek, kulek, gwiazdek itp.
Czasami jest tak dużo danych, iż nie jesteśmy w stanie wybrać parametrów, które zależą od nas. W miejscach, gdzie mamy dużej ilości danych strukturyzowanych zaczynamy z tym sobie radzić poprzez maszynowe uczenie (AI), np. przewidywanie pogody. Przykładem  jest personalizowana medycyna i przypisywanie leków w przeliczeniu na wagę i wiek pacjenta. O krok dalej idzie dawkowanie leków przeciw bólowych, w  których to pacjent sam określa poziom bylu odczuwalnego. Innym przykładem  czy pompach insulinowych. Określenie właściwych korelacji pozwala przygotować właściwe rozwiązania.

Powracając do naszego badacza na pająkach. Warto przedyskutować i rozważyć inne zależności aniżeli pierwsze, które się nasuwają. Interpretacja wyników nadaje sens im. To jak tytuł obrazu.

Zapraszam na konferencje ourconf.com, by dyskutować i otwierać swój umysł.