Fotowoltaika: mit czy realność w warunkach Dolnego Śląska?

Łukasz Szałata⁽¹⁾, Magdalena Bartosik⁽²⁾, Agata Siedlecka⁽³⁾

⁽¹⁾ Zakład Ekologistyki i Zarządzania Ryzykiem Środowiskowym,
Wydział Inżynierii Środowiska
Politechnika Wrocławska
Wyb. Wyspiańskiego 27
50-370 Wrocław
⁽²⁾ Stowarzyszenie Eko-Biegły®,
ul. Purkyniego 1
50-155 Wrocław
⁽³⁾ Zakład Biologii Sanitarnej i Ekotechniki,
Wydział Inżynierii Środowiska
Politechnika Wrocławska
Wyb. Wyspiańskiego 27
50-370 Wrocław

STRESZCZENIE

Instalacje fotowoltaiczne przetwarzają energię promieniowania słonecznego docierającego do Ziemi, pozwalając na uzyskanie energii elektrycznej. Stanowią więc przykład wykorzystywania odnawialnych źródeł energii (OZE), co wpisuje się w Politykę energetyczną Polski. Budowa małych instalacji PV nie wymaga od potencjalnego użytkownika wielu zezwoleń i zgłoszeń, co upraszcza i dodatkowo zachęca do inwestycji. Porównanie stanu instalacji OZE na Dolnym Śląsku na przestrzeni ostatnich 6 lat dowodzi, iż odnawialne źródła energii stanowią atrakcyjny sektor gospodarki regionu. Mnogość form dofinansowywania OZE, w tym fotowoltaiki, sprzyja inwestorom. Szacuje się, iż ze względu na korzystne przepisy prawne, sytuację ekonomiczną, a także rozwój technologiczny, udział fotowoltaiki w OZE będzie w najbliższych latach stale wzrastał.

 

1. WSTĘP

Pod pojęciem odnawialnych źródeł energii kryją się wszelkiego rodzaju procesy pozyskiwania energii cieplnej, elektrycznej, chemicznej (przy pomocy odpowiednich urządzeń i technologii) z zasobów, które uzupełniają się w sposób naturalny. Do tych zasobów zaliczamy: geotermię, parowanie i opady, wiatr, ogrzewanie powierzchni Ziemi i atmosfery, bioprodukcję, promieniowanie słoneczne.

Rys. 1. Odnawialne zasoby i źródła energii [15]

Energia słoneczna jest energią reakcji termojądrowych zachodzących w olbrzymiej odległości od Ziemi. Zachodzące na Słońcu przemiany hel/wodór dają w efekcie energetyczne promieniowanie elektromagnetyczne wysyłane z powierzchni gwiazdy. Energia słoneczna, która dociera do granicy atmosfery ma moc około 1,366 kW/m² i jest to tzw. stała słoneczna. Na skutek odbicia, absorpcji i rozproszenia, w zależności od pory dnia i roku oraz stanu atmosfery, do powierzchni Ziemi dociera średnio mniej niż 50% energii.

Najbardziej nasłonecznionym rejonem w Polsce jest południowa cześć województwa lubelskiego. Centralna część Polski uzyskuje napromieniowanie rzędu 1022÷1048 kWh/m²/rok, a południowa, wschodnia i północna część Polski: 1000 kWh/m²/rok i mniej. Dopływ promieniowania słonecznego na terenie Dolnego Śląska plasuje się w zakresie 1080÷1120 kWh/m². Roczna gęstość promieniowania słonecznego w Polsce na płaszczyznę poziomą waha się w granicach 950÷1250 kWh/m² [14].

Rys. 2. Nasłonecznienie w Polsce [6]

1.1. Fotoogniwo

Zasada działania fotoogniwa polega na konwersji, czyli przemianie energii promieniowania słonecznego w energię elektryczną, poprzez wykorzystanie półprzewodnikowego złącza typu p-n, w którym pod wpływem fotonów o energii większej niż szerokość przerwy energetycznej półprzewodnika, elektrony przemieszczają się do obszaru n, a tzw. "dziury" do obszaru p. Takie przemieszczenie ładunków elektrycznych powoduje pojawienie się różnicy potencjałów, czyli napięcia elektrycznego. Sprawność fotoogniw wynosi ok. 15-20% [1, 8].

Rys. 3. Zasada działania fotoogniwa: 1. półprzewodnik n, 2. złącze p-n, 3. półprzewodnik p, 4. i 5. metaliczne połączenia, 6. materiał antyrefleksyjny [11]

Wyróżniamy ogniwa fotowoltaiczne: monokrystaliczne, polikrystaliczne, amorficzne [8]. W skład instalacji PV wchodzą: moduły fotowoltaiczne, które zamieniają energię promieniowania słonecznego na energię prądu elektrycznego (konwersja); inwerter, czyli przetwornik napięcia, gdzie następuje zmiana wartości natężenia i napięcia w sposób odpowiadający wymaganiom zasilanego odbiornika, z możliwie najmniejszymi stratami mocy; w przypadku sieci wydzielonych - bateria akumulatorów, która służy do magazynowania wyprodukowanej energii i regulator ładowania, odpowiedzialny za kontrolę przepływu energii w całym systemie (decyduje o funkcjonowaniu systemu i jego trwałości); w przypadku sieci on-grid, gdzie konieczne jest zliczanie energii dostarczonej i odebranej z sieci elektroenergetycznej - licznik energii elektrycznej. Panele fotowoltaiczne produkują prąd stały, więc aby korzystać z energii elektrycznej musimy zainstalować falownik (inwerter), który zmieni prąd stały paneli fotowoltaicznych na prąd zmienny (przemienny) [1].

2. INSTALACJE PV - PRZYKŁAD RACJONALNEGO WYKORZYSTANIA OZE

2.1. Ramy prawne

Do popularności odnawialnych źródeł energii przyczynił się przyjęty w marcu w 2007 roku pakiet klimatyczno-energetyczny Pakiet „3x20”, mówiący o tym, że do 2020 r. UE:

•    dokona redukcji o 20% emisji gazów cieplarnianych w stosunku do poziomu emisji z 1990 r.,
•    zwiększy udział zużycia energii pochodzącej z odnawialnych źródeł energii do 20%,
•    zwiększy o 20% efektywność energetyczną w stosunku do prognoz na rok 2020 [5].

Dzięki osiągnięciu celów na 2020 r. powinien również nastąpić wzrost bezpieczeństwa energetycznego w UE, zmniejszenie zależności importu energii i urzeczywistnienie europejskiej unii energetycznej, tworzenie miejsc pracy, wspieranie ekologicznego wzrostu gospodarczego i zwiększenie konkurencyjności Europy [2]. Biorąc pod uwagę kryterium możliwości krajów członkowskich, Polsce zaproponowano następujące cele: możliwość 14% wzrostu emisji w 2020 roku w porównaniu do 2005 roku w sektorach nieobjętych EU ETS, kierując się wielkością Produktu Krajowego Brutto (PKB) na mieszkańca, niższą w Polsce od średniej w UE i zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych do 15% w 2020 roku, zamiast 20% jak średnio w UE z uwagi na mniejsze zasoby i efektywność odnawialnych źródeł energii w Polsce.

Następstwem pakietu 3x20 w Polsce jest Ustawa o odnawialnych źródłach energii z 20 lutego 2015 roku, której celem jest zagwarantowanie trwałego rozwoju gospodarki przy jednoczesnym zwiększeniu bezpieczeństwa energetycznego i ochrony środowiska. Znaczna część przepisów ustawy dotyczy nowych form wsparcia dla wytwórców energii z OZE. Nowelizacja ustawy powoduje przesunięcie na 1 lipca 2016 roku wejście w życie aukcyjnego systemu wsparcia OZE, oraz systemu wsparcia mikroinstalacji do 10 kW - taryf gwarantowanych. Ponadto zgodnie z przyjętą nowelizacją, właściciele mikroinstalacji o mocy do 40 kW, którzy uruchomili swoje instalacje przed 1 stycznia 2016 roku, także zostaną objęci systemem bilansowania [9]. Aukcje na sprzedaż energii elektrycznej, prowadzone przez prezesa Urzędu Regulacji Energetycznej, znaleźć można na stronie internetowej URE (wersja testowa od 24.05.2016 r. [13]).

Wraz z ustawą zostaną wprowadzone taryfy gwarantowane (FiT), które zapewniają prosumentom sprzedaż energii elektrycznej produkowanej w małych domowych instalacjach OZE, po cenach gwarantowanych przez 15 lat. Właściciele instalacji o mocy do 3 kW otrzymają gwarancję sprzedaży energii po cenie ok. 75 gr/kWh, zaś w przedziale 3-10 kW po cenie do 70 gr/kWh, w zależności od technologii OZE. Liczba mikroinstalacji, które otrzymają dofinansowanie, jest ograniczona. Taryfy mają wygasnąć, gdy moc zainstalowana w takich instalacjach osiągnie łącznie 800 MW [9].

2.2. Instalacje fotowoltaiczne a pozwolenia na budowę

W kwestii instalacji PV obowiązuje stanowisko Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego w sprawie montażu ogniw fotowoltaicznych na obiektach budowlanych oraz wolnostojących ogniw fotowoltaicznych, które mówi, że: „(…) pozwolenie na budowę oraz zgłoszenie nie jest wymagane w przypadku wykonywania robót budowlanych polegających na instalowaniu urządzeń na obiektach budowlanych – art. 29 ust. 2 pkt 15 w zw. z art. 30 ust. 1 ustawy – Prawo budowlane (...)". Instalowanie na obiekcie budowlanym ogniw fotowoltaicznych wraz z konstrukcją mocującą, w celu produkcji energii elektrycznej na potrzeby obiektu, na którym zostały zainstalowane, nie wymaga dokonania zgłoszenia właściwemu organowi, ani uzyskania pozwolenia na budowę, o ile zainstalowana całość nie przekracza 3 m wysokości. Jeżeli natomiast wysokość urządzenia przekroczy 3m, wówczas inwestor będzie zobowiązany dokonać zgłoszenia. Oznacza to, że trzeba spełnić łącznie dwa warunki, aby nie dokonywać zgłoszenia ani uzyskiwać pozwolenia na budowę: 1. wyprodukowana energia elektryczna musi być wykorzystywana tylko  na potrzeby własne obiektu oraz 2. cała konstrukcja nie może przekraczać 3 m wysokości. Dla instalacji nie spełniających obu tych cech, czyli produkujących energię w celu jej dalszej dystrybucji, bądź przekraczających wysokość 3 m, inwestor jest zobowiązany uzyskać pozwolenie na budowę. Do zakwalifikowania instalacji PV jako obiektu budowlanego wystarczy podłączenie choćby jednego z ogniw fotowoltaicznych z siecią elektroenergetyczną [12].

2.3. Instalacje fotowoltaiczne a decyzja środowiskowa

Od dnia 1 sierpnia 2013 w Polsce obowiązuje Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz.U.2013, poz. 817). Pośród znaczących dla inwestorów zainteresowanych fotowoltaiką zmian jest zakwalifikowanie farm fotowoltaicznych do inwestycji tego typu. Obowiązek uzyskania decyzji środowiskowych (na podstawie art. 72 ust 2 Ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko) odnosi się do planowanych: przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko oraz przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko.

Do szczegółowej listy inwestycji objętych takim zapisem dodano farmy fotowoltaiczne (dotychczasowe rozporządzenie nie kwalifikowało ich do konkretnej kategorii) w kontekście: „zabudowy przemysłowej lub magazynowej, wraz z towarzyszącą jej infrastrukturą, o powierzchni zabudowy nie mniejszej niż:

•    0,5 ha na obszarach objętych formami ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-5, 8 i 9 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, lub w otulinach form ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-3 tej ustawy,
•    1 ha na obszarach innych niż wymienione w lit. A,
•    przy czym przez powierzchnię zabudowy rozumie się powierzchnię terenu zajętą przez obiekty budowlane oraz pozostałą powierzchnię przeznaczoną do przekształcenia w wyniku realizacji przedsięwzięcia" [4].

Farmy fotowoltaiczne mogą potencjalnie oddziaływać na środowisko i co za tym idzie wymagają uzyskania Decyzji Środowiskowej. Ta wydawana jest przez Urząd Gminy lub Urząd Miasta po uprzedniej konsultacji z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska oraz Powiatowym Państwowym Inspektorem Sanitarnym. Decyzja wydana może być na podstawie jednej z dwóch ścieżek - w oparciu o dobrze zbudowaną, szeroką Kartę Informacyjną Przedsięwzięcia, stanowiącą załącznik do wniosku o wydanie Decyzji Środowiskowej lub alternatywnie - podstawę może stanowić pełny Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko sporządzony zgodnie z zakresem określonym przez administrację w odpowiedzi na wcześniejszą Kartę. Potrzeby wykonywania Raportu OOŚ, który wydłuża znacznie procedurę, można uniknąć. Karta Informacyjna Przedsięwzięcia w wyczerpujący sposób opisująca przedsięwzięcie, specyfikę jego oddziaływania oraz charakterystykę otoczenia powinna być wystarczająca, a w uzasadnionych przypadkach Kartę Informacyjną warto rozbudować o Screening ornitologiczny. Tak sporządzona dokumentacja dla rozsądnie zaplanowanego projektu fotowoltaicznego z całą pewnością może doprowadzić do uzyskania Decyzji Środowiskowej [10].

Jak widać, potencjalny użytkownik modułów fotowoltaicznych powinien mieć świadomość wymogów prawnych obowiązujących w kwestii instalacji PV i określić, jakie dokumenty musi posiadać przed rozpoczęciem inwestycji. Z pewnością nie zostanie jednak zwolniony z obowiązku posiadania pozwolenia środowiskowego, choć uzyskanie dokumentów nie powinno nastręczać wielu trudności. W razie problemów administracyjnych, warto skorzystać z doradztwa - consultingu w kwestii pozwoleń i innych formalności najczęściej udzielają producenci ogniw fotowoltaicznych, ułatwiając realizację inwestycji swoim klientom.

2.4. Inwentaryzacja OZE na Dolnym Śląsku. Źródła finansowania inwestycji

Rozważając kierunki rozwoju Dolnego Śląska warto porównać dane dotyczące ilości instalacji OZE i ich łącznej mocy.

Zgodnie z Raportem Urzędu Regulacji Energetycznej z 2010 roku na Dolnym Śląsku działało 8 instalacji biogazowych, 2 elektrownie wiatrowe, 96 wodnych i 3 współspalające biomasę oraz paliwa kopalne. Łącznie w 64 gminach na Dolnym Śląsku pracowało 109 instalacji o mocy 70,975 MW [7]. Aktualnie Urząd Regulacji Energetyki informuje, że w województwie dolnośląskim zarejestrowanych jest 29 instalacji biogazowych, 1 wytwarzająca energię z biomasy mieszanej, 14 wytwarzających energię z promieniowania słonecznego, 13 elektrowni wiatrowych, 98 wodnych i 3 współspalające biomasę. Łącznie w 28 powiatach pracuje 158 instalacji o mocy 373,833 MW (przy czym dla instalacji współspalania nie można określić mocy) [13].

Porównanie danych dotyczących ilości i łącznej mocy wybudowanych na Dolnym Śląsku instalacji OZE na przestrzeni lat 2013÷2016 przedstawia tabela 1. [7, 13].

Tabela 1. Zestawienie danych dotyczących instalacji OZE na Dolnym Śląsku w roku 2013 i 2016 [7, 13]

Spadek mocy elektrowni wodnej przepływowej do 10 MW wiąże się z przekwalifikowaniem niniejszej elektrowni, która, uzyskując moc > 13 MW zaklasyfikowana została do kolejnej podgrupy.

Największy wzrost ilości instalacji zaobserwowano dla wykorzystujących energię słoneczną - w tym instalacji fotowoltaicznych. URE podaje, iż w 2016 roku na terenie Dolnego Śląska znajduje się 14 instalacji wytwarzających energię z promieniowania słonecznego o łącznej mocy 1,525 MW, czyli aż o 13 więcej, niż w roku 2013. Z danych przedstawionych w tabeli 1. wynika jednak, że są to głównie mikroinstalacje - ich łączna moc nie przekracza 2 MW. Zdecydowanym wzrostem zainstalowanej mocy poszczycić się mogą elektrownie wiatrowe: 114,095 MW od 2013 do 2016 roku. Łączna moc wszystkich typów biogazowni, równa 10,778 MW, sprawia, iż również ten typ OZE plasuje się wysoko w przedstawionym zestawieniu. Można przypuszczać, iż moc instalacji typu biogazownie w najbliższych latach będzie stale wzrastać, ze względu m.in. na zapisy w Polityce energetycznej Polski do 2030, w której kładziony jest nacisk na powstanie przynajmniej jednej biogazowni na gminę [3].

Z analizy powyższych danych wynika, iż w przeciągu 6 lat na terenie województwa dolnośląskiego wyraźnie wzrosło zainteresowanie instalacjami OZE. Może to być wynikiem zmiany przepisów prawnych, m.in. Ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii oraz decyzjami Unii Europejskiej, przejawiającymi się m.in. w Polityce energetycznej Polski do 2030 roku, w której wymagany jest wzrost udziału odnawialnych źródeł energii w 2020 roku do poziomu 15% i jego dalszy wzrost w następnych latach, dostępnością zewnętrznych źródeł finansowania, takich jak pożyczki i dotacje NFOŚiGW, Banku Ochrony Środowiska, programów RPO dla Dolnego Śląska i innych, propagowaniem aktywności prosumenckiej i świadomością niewyczerpalności, a co za tym idzie bezpieczeństwa energetycznego - w perspektywie przynajmniej kilkudziesięciu lat - OZE.

Obserwowany progres przybliża Dolny Śląsk do spełnienia wymogów odnośnie udziału OZE w energetyce państwa.

2.5. Przykład dobrej praktyki - laboratorium energii słońca w Centrum Technologii Energetycznych Świdnica

Centrum Technologii Energetycznych (CTE) przy ul. Stalowej 2 w Świdnicy to jednostka wewnętrzna Stowarzyszenia - pozarządowej organizacji eksperckiej pełniącej rolę brokera technologii i innowacji.  Pozostaje jednym z największych inicjatorów i propagatorów wykorzystania Odnawialnych Źródeł Energii i technologii energooszczędnych w Polsce od przeszło 20 lat. Stowarzyszenie aktywnie działa na rzecz racjonalnego wykorzystania energii i wykorzystania nowoczesnych technologii na poziomie: pojedynczych budynków, gminy, powiatu oraz regionu. Ostatni projekt inwestycyjny CTE dotyczy powstania największego w Polsce laboratorium systemów fotowoltaiki. Praca laboratorium oparta jest na unikatowej metodyce wypracowanej przez ekspertów z Wydziału Elektroniki Mikrosystemów i Fotoniki Politechniki Wrocławskiej oraz CTE. Zasadniczym celem projektu jest stworzenie innowacyjnej infrastruktury technicznej (laboratorium fotowoltaicznego) wspierającej proces powstawania wyróżniającej specjalizacji technologicznej. Ponadto powstała infrastruktura pozwoli na zademonstrowanie różnic w działaniu modułów fotowoltaicznych wykonanych w różnych technologiach. Badania zaplanowano od poziomu regularnych pomiarów pojedynczych modułów, poprzez małe systemy (ok. 3 kWp), kończąc na systemach o mocy ok. 30 kWp. Sprawdzona zostanie ponadto współpraca systemów PV z trzema typami magazynów energii o łącznej pojemności ok. 65 kWh, a także przetestowane zostaną rozwiązania hybrydowe, jako potencjalne autonomiczne źródła zasilania do małych obiektów, oparte na systemie PV, małych (do 1 kW mocy znamionowej) turbinach wiatrowych (z osią pionową i poziomą) i akumulatorze energii. Zaplanowane jest też dokonanie analizy jakości energii z pojedynczych źródeł odnawialnej energii oraz zsumowanej energii przyłączanej do sieci niskiego napięcia.

Rys. 4. Widok na laboratorium systemów fotowoltaiki [8]

Przy wyborze modułów fotowoltaicznych w laboratorium kierowano się tym, czy dana technologia jest reprezentatywna dla aktualnego rynku, czy jest dostatecznie „nowa” i czy charakteryzuje się wysoką jakością w kontekście dzisiejszych wymagań. Syntetycznie ujmując, powstała infrastruktura oparta jest na unikatowym w skali europejskiej, trójstopniowym pomiarze wydajności modułów i systemów PV:

•    I poziom pomiarowy to 16 różnych par modułów PV wybranych spośród najbardziej reprezentatywnych dla rynku i najbardziej obiecujących technologii fotowoltaicznych,
•    II poziom pomiarowy to 15 małych (ok. 3 kWp mocy znamionowej) systemów PV opartych na modułach wybranych spośród zainstalowanych w I poziomie pomiarowym,
•    III poziom pomiarowy to 6 systemów o mocy ok. 30 kWp zbudowanych na generatorach PV wybranych z systemów II poziomu pomiarowego.

Ze względu na to, że ok. 90% instalowanych obecnie modułów PV to moduły montowane z ogniw wykonanych z krzemu krystalicznego zdecydowano, że będą one najliczniej reprezentowane w instalacjach CTE. Ponieważ technologia wytwarzania krzemowych ogniw krystalicznych nieustannie się rozwija, obok technologii standardowych pojawiają się równie bardziej zaawansowane i bardziej złożone struktury. W pomiarach uwzględniono następujące dane: temperatura modułu, globalne natężenie promieniowania w płaszczyźnie modułu, globalne i rozproszone natężenie promieniowania w płaszczyźnie poziomej, temperatura powietrza, szybkość i kierunek wiatru, ciśnienie atmosferyczne, wilgotność względna powietrza [8].

3. WNIOSKI

Biorąc pod uwagę czynniki takie jak: ilość promieniowania słonecznego docierającego do powierzchni Ziemi, liczbę dni słonecznych w ciągu roku, możliwe do uzyskania sprawności modułów fotowoltaicznych - dzięki coraz bardziej zaawansowanym technologiom (w tym produkcji fotoogniw na perowskitach), wszelkiego rodzaju ulgi i wsparcie finansowe (dotacje, pożyczki, kredyty), korzystne przepisy prawne i wiele innych czynników niemożliwych do objęcia w naukowych opracowaniach (takich jak nastawienie proekologiczne indywidualnych użytkowników) - z całą pewnością można stwierdzić korzystne warunki dla rozwoju fotowoltaiki na terenie Dolnego Śląska. Dowodem na to może być progres obserwowany w wykorzystaniu OZE na terenie województwa dolnośląskiego: wzrost liczby instalacji wykorzystujących energię słoneczną o 13, co przyczyniło się do wzrostu produkcji energii o 1,4MW w przeciągu 3 lat (2013-2016). Do jeszcze większego wzrostu zainteresowania fotowoltaiką nie tylko na Dolnym Śląsku, ale w całym kraju mają szansę przyczynić się również nowelizacje ustaw i rozwój technologii fotoogniw.

Obawy związane z fotowoltaiką są sukcesywnie eliminowane. Zawiłą drogę do uzyskania stosownych pozwoleń pomagają przejść sami producenci fotoogniw, przykłady dobrych praktyk, jak chociażby Centrum Technologii Energetycznych w Świdnicy, czy nawet zadowoleni z własnych instalacji PV sąsiedzi pokazują, że inwestycje w fotowoltaikę mogą się opłacać. Informacje jakoby w klimacie Polski czy Dolnego Śląska promieniowanie słoneczne było niewystarczające do właściwej pracy instalacji, są obalane na różnego rodzaju panelach dyskusyjnych i spotkaniach z obywatelami, a niedoskonałości techniczne produkowanych modułów wypierane są przez nowe technologie, wykorzystujące zarówno doświadczenia laboratoryjne, jak i te nabyte przez instalatorów, wykonawców i użytkowników.

Perspektywa aktywności prosumenckiej (prosument = producent + konsument, czyli dostawca i odbiorca energii w jednym), a wiec odsprzedawania wyprodukowanej dzięki OZE energii do sieci i odliczania od rachunku ceny energii wytworzonej we własnym gospodarstwie domowym, stanowi dodatkową zachętę do skorzystania z fotowoltaiki. W przyszłości zaowocować to może powstaniem inteligentnych sieci energetycznych i odejściem od tradycyjnej, skoncentrowanej na kilku dużych dostawcach strukturze. Wszystko to sprawia, że w warunkach Dolnego Śląska fotowoltaika na pewno nie pozostanie mitem.

LITERATURA

[1]    Góralczyk I., Tytko R., Fotowoltaika: urządzenia, instalacje fotowoltaiczne i elektryczne, 2015, Wydawnictwo i Drukarnia Towarzystwa Słowaków w Polsce, str. 191-192 i 249-284
[2]    Księżopolski K. (red.), Odnawialne źródła energii w Polsce: wybrane problemy bezpieczeństwa, polityki i administracji, 2013,  Dom Wydawniczy ELIPSA str. 15-34
[3]    Polityka energetyczna Polski do 2030 roku
[4]    Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz.U.2013, poz. 817)
[5]    Sedler B., Alternatywne formy generacji rozproszonej, z uwzględnieniem OZE, w tym małej energetyki jądrowej, w: Mickiewicz B. (red.), Najnowsze osiągnięcia z zakresu OZE wraz z przedstawieniem barier we wdrażaniu wyników badań do praktyki gospodarczej oraz sugestiami ich rozwiązań, 2012, Wydawnictwoo FENIKS, str. 99-128
[6]    SolarGIS 2011
[7]    Szałata Ł., Projekt GRACE 0524R2: Granty i zachęty finansowe dla zwiększania efektywności energetycznej, 2013, str. 13-16
[8]    Szałata Ł., Model dialogu proekologicznego na rzecz zrównoważonego rozwoju Dolnego Śląska, 2015, Wydawnictwo Edytor, str. 42-45, 122-123 i 143-148
[9]    Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz.U. 2015 poz. 478)
[10]    www.ambiens.pl/blog/fotowoltaika-decyzja-srodowiskowa (06.06.2016)
[11]    www.enis-pv.com (06.06.2016)
[12]    www.gunb.gov.pl (06.06.2016)
[13]    www.ure.gov.pl (06.06.2016)
[14]    www.zielonaenergia.eco.pl (06.06.2016)
[15]    Zimny J., Odnawialne źródła energii w budownictwie niskoenergetycznym, 2010, Polska Geotermalna Asocjacja, str. 16